Fork Trong Tiền Điện Tử Là Gì?

　　Bài viết này sẽ giải thích khái niệm về fork một cách chi tiết hơn khi tìm hiểu:

　　· Fork là gì？

　　· Cách bitcoin chấp nhận thay đổi

　　· Khiến mọi người cùng đồng ý

　　· Điều gì xảy ra trong khoảng thời gian fork

　　· Hậu quả đối với holder (người đầu tư dài hạn) tiền điện tử fork

　　Fork tiền điện tử là gì？

　　Thỉnh thoảng, bạn nhận được thông báo từ ứng dụng ngân hàng di động yêu cầu bạn tải xuống bản cập nhật, bản cập nhật này có thể bao gồm các bản sửa lỗi các vấn đề đang gặp, cải tiến và các tính năng mới.

　　Các cập nhật kiểu này không gây tranh cãi nhiều, vì bạn thực sự không bịbất kỳ ảnh hưởng nào đối với các thay đổi. Và nếu bạn từ chối bản cập nhật gần đây nhất từ Barclay thì bạn có thể sớm gặp vấn đề về bảo mật hoặc ứng dụng có thể ngừng hoạt động.

　　Nhưng khi cập nhật tiền điện tử thì mọi thứ không đơn giản như khi cập nhật ứng dụng ngân hàng di động. Ngược lại với ứng dụng ngân hàng, tiền điện tử như Bitcoin chẳng hạn - là mã nguồn mở và phi tập trung; vì vậy không có người ra quyết định cuối cùng.,

　　Mã nguồn mở theo nghĩa đen có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể sao chép hợp pháp mã máy tính và tái sử dụng với mục đích khác, thực hiện bất kỳ thay đổi nào mà họ thấy phù hợp.

　　Điều này có nghĩa là nếu một thay đổi đối với Bitcoin được đề xuất mà không có sự đồng thuận - một thỏa thuận – thì luôn có rủi ro rằng một ai đó sẽ đủ quyết tâm để thực sự đưa dự án theo một hướng mới, bằng cách tạo ra một fork (“Fork” là một thuật ngữ lập trình, có thể biết đến như một kỹ thuật sửa đổi mã nguồn mở, hay nói cách khác là “cập nhật phần mềm” và “nâng cấp, sửa lỗi”).

　　. Vì vậy, fork về cơ bản là những gì xảy ra khi không thể đạt được sự đồng thuận về việc cải thiện thiết kế và chức năng của blockchain (là hệ thống cơ sở dữ liệu cho phép lưu trữ và truyền tải các khối thông tin). Và fork là một sự thay đổi trong thiết kế của một blockchain tạo ra hai con đường, một trong những con đường mà các nút và thợ đào cần chọn, hệt như việc bạn gặp một ngã ba trên một con đường và quyết định con đường sẽ đi.

　　Lấy một ví dụ đơn giản tương tự, như việc ban nhạc yêu thích của bạn tách ra - vì sự khác biệt về ý tưởng sáng tạo - và thành lập hai nhóm riêng biệt.

　　Và giống như một ban nhạc sẽ có các vai trò khác nhau, thì tiền điện tử cũng vậy; chúng ta cùng tìm hiểu.

　　Ai là ai trong Bitcoin

　　. Có bốn vai trò chính trong hệ sinh thái Bitcoin. Những vai trò này không loại trừ lẫn nhau và có thể có sự chồng chéo giữa hai hoặc nhiều vai trò.

　　1. Kỹ sư phần mềm

　　2. Miner

　　3. Full nodes

　　4. Lightweight nodes

　　Kỹ sư phần mềm

　　Các nhà phát triển phần mềm chịu trách nhiệm tạo, duy trì và nâng cấp Bitcoin. Mã tham chiếu, cùng hầu hết những triển khai tham chiếu theo sau, được gọi là Bitcoin Core.

　　Các nhà phát triển Bitcoin Core là những người đáng tin cậy và có được sự đánh giá cao từ mọi người - nhưng họ không phải là toàn năng.

　　Bất kỳ nhà phát triển nào cũng có thể tự do đóng góp và đề xuất các thay đổi thông qua một quy trình chính thức. Các Đề xuất cải tiến Bitcoin (BIPs) này đang được tranh luận trong cộng đồng và phải đạt được đa số đồng thuận thì mới được thực hiện.

　　Nghĩa là sự thay đổi càng lớn hoặc sự thay đổi càng gây tranh cãi thì càng khó để đạt sự chấp nhận từ mọi người.

　　Nếu đồng thuận được chấp nhận, BIP sẽ được thực hiện và Bitcoin sẽ sẵn sàng tiếp tục với sự điều chỉnh. Còn trong trường hợp không có sự chấp thuận thì khả năng sẽ xảy ra một đợt fork.

　　Một trong những nhóm người dùng có ảnh hưởng nhất, họ cần sự chấp thuận triển khai BIP là Thợ mỏ.

　　Miner (Thợ đào)

　　Thợ mỏ rất quan trọng đối với hệ thống. Họ chịu trách nhiệm xác thực các giao dịch và thêm các khối mới vào blockchain, và nhận bitcoin mới được đào ra như phần thưởng.

　　Sẽ không phi lý khi nghĩ rằng các thợ mỏ nắm giữ tất cả quyền lực. Vì sau tất cả thì họ là những người chịu trách nhiệm xử lý các giao dịch và bảo mật mạng.

　　Ví dụ, thợ mỏ có thể thử và thực hiện những thay đổi ích kỷ đối với mã để tăng phần thưởng khối - nhưng điều này sẽ không hiệu quả với hầu hết người dùng (và có lẽ là với các nhà phát triển phần mềm) và rất có thể sẽ không được chấp nhận.

　　Nghĩa là trong thực tế, quyền lực của thợ đào có giới hạn và các quyết định của họ được vận hành bởi động cơ kinh tế thuần túy.

　　Full nodes

　　Bất kỳ ai cũng có thể chạy một nút đầy đủ và một số ước tính đưa ra con số vào khoảng 50,000 người chạy một nút đầy đủ trên toàn thế giới. Các nút đầy đủ duy trì một bản sao cập nhật của tất cả các giao dịch đã từng diễn ra bằng Bitcoin - tức là toàn bộ blockchain.

　　Các nút đầy đủ này cũng xác minh tính toàn vẹn của mọi khối mới được thêm vào chuỗi. Ví dụ: nếu bất cứ lúc nào một thợ đào cố gắng bẻ cong các quy tắc và tạo ra các giao dịch không hợp lệ, các nút đầy đủ sẽ từ chối khối đó và thợ đào sẽ mất phần thưởng của họ.

　　Các nút đầy đủ cũng có khả năng là các nút nhẹ (chúng tôi sẽ giải thích ở phần dưới đây) và có thể được cho là toàn bộ mạng Bitcoin.

　　Chạy một nút đầy đủ có lợi thế là cho phép truy cập nhanh hơn vào dữ liệu blockchain (vì một nút đầy đủ lưu trữ toàn bộ lịch sử lân cận). Hầu hết các sàn giao dịch cũng đang chạy các nút đầy đủ, điều này giúp mang lại cho họ trọng lượng tài chính đáng kể trong việc đưa ra quyết định.

　　Các nút đầy đủ không tạo ra bất kỳ sức mạnh hoạt động nào trong mạng, nhưng điều đó không có nghĩa là nút đầy đủ không có quyền lực nào. Vì chính yếu là, phần lớn sự chấp nhận các nút đầy đủ là yếu tố quyết định sự thành công của việc nâng cấp vì số lượng Nút tương quan với sự phát triển của hệ sinh thái Bitcoin.

　　Lightweight nodes

　　Các nút nhẹ kết nối với các nút đầy đủ để gửi và xác minh các giao dịch, nhưng các nút nhẹ không phải lưu trữ toàn bộ blockchain. Các nút nhẹ hầu hết là ví Bitcoin hoặc các ứng dụng đơn giản khác.

　　Các nút nhẹ chiếm phần lớn người dùng Bitcoin thường xuyên. Mặc dù người dùng nút nhẹ không có bất kỳ ảnh hưởng trực tiếp nào đến việc quản trị mạng, nhưng con số áp đảo của người dùng nút nhẹ đảm bảo rằng những người khác luôn phải quan tâm đến họ khi đưa ra quyết định – vì sợ rằng người dùng nút nhẹ rút tiền.

　　Quyền lực của mỗi bên phần lớn được kiểm soát bởi tư lợi kinh tế. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là họ luôn đồng thuận - và trong những trường hợp cực đoan, sự bất đồng này có thể dẫn đến một đợt fork làm tan vỡ mạng lưới.

　　Soft forks vs Hard forks

　　Không phải tất cả các thay đổi trong mã đều yêu cầu fork, còn những thay đổi trong các quy tắc cơ bản chắc chắn sẽ dẫn đến một fork.

　　Có hai loại fork: soft fork và hard fork.

　　Soft fork là gì？

　　Soft Fork là một sự thay đổi mã không phá vỡ các quy tắc của phiên bản cũ - có nghĩa là cả phiên bản cũ hơn và mới hơn của phần mềm vẫn có thể nhận ra và “chấp nhận” với nhau, chạy cùng nhau trong cùng một mạng mà không bị chia cắt.

　　Một ví dụ như vậy là việc triển khai một cải tiến được gọi là Segwit (một bản cập nhật được đề xuất cho phần mềm Bitcoin) cho Bitcoin. Sự thay đổi này đã tối ưu hóa các giao dịch mà không vi phạm các quy tắc giới hạn kích thước tối đa của mỗi khối trong blockchain.

　　Hard fork là gì？

　　Mặt khác, hard fork đưa vào những thay đổi không tương thích với phiên bản trước. Hard fork xảy ra khi không thể đạt được thỏa thuận để thực hiện một thay đổi hoặc khi một lỗi phần mềm đã được phát hiện khiến cần thiết có hard fork - Ethereum là một ví dụ điển hình..

　　Bất kỳ ai đang chạy phần mềm cũ sẽ không thể ở trong cùng một mạng vì các quy tắc mới sẽ không được phiên bản của họ nhận ra. Điều này không có nghĩa là mạng sẽ ngừng hoạt động; mà chỉ có nghĩa là từ thời điểm đó trở đi, sẽ có hai mạng song song: một theo quy tắc cũ và một với phần mềm được cập nhật.

　　Điều này có kết quả là chia một mạng lưới thành hai, giống như một ngã ba trên đường. Và sau đó, tùy thuộc vào hệ sinh thái của những người tham gia (thợ đào, holders, exchanges, stakers) để quyết định con đường đi theo.

　　Điều gì xảy ra tiếp theo phụ thuộc vào cộng đồng và lý do ngay lúc ban đầu tại sao hard fork xảy ra.

　　Kịch bản 1: cải tiến theo kế hoạch với sự chấp thuận hoàn toàn

　　Toàn bộ cộng đồng đồng ý các thay đổi và cập nhật phần mềm của họ. Trong trường hợp điều này xảy ra, fork không thực sự là fork, vì toàn bộ mạng đi theo cùng một con đường. Mạng cũ chết đi; kết thúc câu chuyện.

　　Kịch bản này có khả năng xảy ra khi thay đổi sửa được các lỗi nghiêm trọng hoặc khi cải tiến được coi là có lợi cho hầu hết cộng đồng. Một ví dụ của kịch bản này là một bản nâng cấp theo kế hoạch của giao thức liên mạng EOS vào năm 2019. Nhưng không phải tất cả các lần fork đều diễn ra suôn sẻ như vậy.

　　Kịch bản 2: Bất đồng và tranh cãi nổ ra

　　Cộng đồng bị chia rẽ và không thể cùng đồng ý với một đề xuất thay đổi hoặc cải tiến, Nếu có đủ động lực (và đủ số lượng người ở mỗi bên), thì mạng chia tách tại thời điểm thay đổi được thực hiện.

　　Đây chính xác là những gì đã xảy ra vào năm 2017 khi Bitcoin phân tách, dẫn đến sự ra đời của Bitcoin Cash.

　　Vào thời điểm đó, với việc Bitcoin gặp phải tình trạng tắc nghẽn giao dịch lớn, cộng đồng đã rất lo lắng về cách giải quyết vấn đề. Cuộc tranh luận nảy lửa này diễn ra trong nhiều tháng, dẫn đến sự chia rẽ trong cộng đồng thành hai phe. Chủ nghĩa bộ lạc của con người được thể hiện rất nghiêm túc.

　　Không hài lòng với phần lớn giải pháp được đề xuất bởi nhóm Bitcoin Core, một phe (bao gồm một số thợ đào và các thành viên cộng đồng đáng lưu tâm) chỉ cần tách mã với sự thay đổi của riêng họ - và một loại tiền tệ mới đã ra đời.

　　Sự rạn nứt đã nhân bản một cách hiệu quả lượng bitcoin đang lưu hành vào mạng lưới mới theo tỷ lệ 1: 1, nghĩa là nếu bạn có 10 bitcoin trước khi chia tách, bạn sẽ vẫn có cùng 10 bitcoin (BTC) cộng với 10 bitcoin cash (BCH).

　　Mặc dù giá trị ban đầu của một bitcoin cash chỉ bằng một phần nhỏ của bitcoin, nhưng giá kết hợp của một BTC và một BCH vẫn lớn hơn giá trước đó của giá gốc.

　　Kết quả này được nhiều người coi là đã tạo ra “tiền miễn phí”. Và lấy cảm hứng từ điều này, vô số dự án khác đã đi theo con đường này - với những mức độ thành công khác nhau.

　　Kịch bản 3: Phân kỳ theo kế hoạch

　　Đôi khi fork được lên kế hoạch ngay từ đầu để trở thành một loại tiền điện tử hoàn toàn mới. Giống như một cuộc ly hôn thân thiện, mỗi loại tiền điện tử đi theo con đường riêng và từ đó, phát triển theo cách hoàn toàn độc lập - với các tính năng, mục tiêu hoặc lý tưởng khác nhau.

　　Bạn cần lưu ý rằng, sau thành công của Bitcoin Cash thì hard-fork đã trở thành một chiến lược để bootstrap (được tạo ra để xây dựng các giao diện website tương thích) các mạng mới. Trong khi một số fork là hợp pháp và vẫn hoạt động cho đến ngày nay, còn một số trong số đó chỉ là thử nghiệm, hoặc đơn giản là kẻ cơ hội, chỉ nhằm mục đích tận dụng ý tưởng “tiền miễn phí”.

　　Dưới đây là một số ví dụ về các fork Bitcoin, vì lý do này hay lý do khác, đã bị trì trệ hoặc thậm chí không bao giờ được đưa ra.

　　Altcoin (các đồng tiền thay thế bitcoin) và các fork Bitcoin đáng chú ý

　　Mặc dù những sự phân tách này đã bị chỉ trích rộng rãi bởi những người theo chủ nghĩa thuần túy – là những người được biết đến trong cộng đồng tiền điện tử là những người theo chủ nghĩa tối đa Bitcoin, như chúng ta sẽ thấy bên dưới - sự phân tách nằm trong chính bản chất của Bitcoin.

　　Và do đó, bắt đầu từ năm 2011, các loại tiền điện tử mới bắt đầu xuất hiện. Ban đầu, các dự án bắt đầu bằng cách tạo cơ sở mã của Bitcoin (nhưng không nhất thiết phải chia nhỏ mạng hiện có), điều chỉnh một số khía cạnh nhất định của Bitcoin nhưng không đi quá xa so với thiết kế ban đầu.

　　Các dự án mới này được đặt tên là “altcoin” - ngày nay vẫn được sử dụng để chỉ bất kỳ loại tiền điện tử nào khác ngoài Bitcoin.

　　Một trong những fork đầu tiên là Litecoin (LTC), được thiết kế để trở thành “bạc đối với vàng của Bitcoin”, theo như lời của người tạo ra nó, Charlie Lee. Tính đến ngày hôm nay, Litecoin đứng ở vị trí thứ 5 về giá trị vốn hóa thị trường cho tất cả các loại tiền điện tử.

　　Ở khía cạnh gây tranh cãi hơn, chúng ta đã tìm hiểu cách Bitcoin Cash tách ra khỏi Bitcoin, thúc một cách mới để bootstrap một mạng mới bằng cách tận dụng mạng hiện có với lời hứa mơ hồ về “tiền miễn phí”.

　　Hàng chục dự án khác cũng theo sau như Bitcoin Gold, Bitcoin Diamond, Super Bitcoin, Bitcoin Atom và nhiều dự án khác - nhưng hầu hết chúng đều đạt thành công rất hạn chế.

　　Nhưng fork có thể có cả ưu và nhược điểm. Trớ trêu thay, bản thân Bitcoin Cash đã phải trải qua một đợt hard fork gây tranh cãi vào năm 2018, khi một trong những người ủng hộ chính của Bitcoin Cash, nhân vật gây tranh cãi Craig Wright, đã chia tay với nhóm cốt lõi BCH và phân nhánh - dẫn đến Bitcoin SV (BSV).

　　Thực sự có hàng trăm fork và nhiều fork của fork- không chỉ từ Bitcoin mà còn từ các loại tiền điện tử khác như Ethereum hoặc Ripple. Và danh sách này đang tiếp tục tăng lên.

　　Chủ nghĩa tối đa Bitcoin & vượt ra ngoài Bitcoin

　　Và do đó chúng ta quay trở lại chủ nghĩa bộ lạc của con người. Bản chất con người là thành lập nhóm, ủng hộ một phía và chiến đấu với các phía khác. Chúng tôi thấy điều này trên mọi phương diện: từ hiềm khích gia đình, đến các đội bóng đá, cho đến các quốc gia đối thủ - và tiền điện tử cũng không khác gì.

　　Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi một trong những bộ lạc này, có lẽ là bộ lạc đầu tiên trong cộng đồng tiền điện tử, là những người theo chủ nghĩa Tối đa hóa Bitcoin.

　　Mặc dù không có định nghĩa chính thức nào cho người theo chủ nghĩa tối đa (hoặc chỉ “tối đa”), thuật ngữ này thường được sử dụng để mô tả một người tin rằng Bitcoin là tiền điện tử thuần túy và chân chính duy nhất, và do đó bác bỏ tất cả (hoặc hầu hết) những loại tiền điện tử khác. Những người theo chủ nghĩa tối đa từ chối thừa nhận giá trị của các trường hợp sử dụng tiền điện tử khác và coi các nguyên tắc cốt lõi của Bitcoin là phúc âm.

　　Tất nhiên có nhiều ý kiến xung quanh điều này, nhưng nhìn chung tương đối cực đoan.

　　Tính không dung nạp này chắc chắn dẫn đến nhiều xung đột - đặc biệt đáng chú ý trên các kênh tiền điện tử chính, chẳng hạn như Twitter, Telegram và trên các diễn đàn như Bitcointalk. Hành vi này không mang lại được bất kỳ sự ủng hộ nào dành cho tiền điện tử, mà đó chỉ là bản chất của con người.

　　Sự thật là, Bitcoin được thiết kế để sao chép, sửa đổi và phát triển thành các thử nghiệm mới và dần dần trở thành giải pháp cho các vấn đề mà chúng ta thậm chí còn chưa xem xét. Và không có gì ngăn cản các loại tiền điện tử khác bổ sung cho Bitcoin, cải thiện hoặc bù đắp một số thiếu sót của Bitcoin.

　　Trong khi thuật ngữ tiền điện tử đề cập đến tiền và khía cạnh tài chính của mọi thứ, công nghệ này cho phép có phạm vi sử dụng rộng hơn một cách vô hạn, như chúng ta sẽ thấy trong các bài học trong tương lai.